Bank Spółdzielczy w Błaszkach

Dzień Języka Ojczystego 2024

21 lutego obchodzimy Dzień Języka Ojczystego. To międzynarodowe święto, ustanowione przez UNESCO, które w tym roku obchodzimy po raz 24. Powstało przede wszystkim po to, by przypomnieć, jak ważna jest ochrona języków ojczystych oraz dbanie o języki zagrożone i ginące. To również okazja do tego, żeby zwrócić uwagę na różnorodność językową na świecie.

Nasza mowa jest żywa, a język zmienia się nieustannie. To od nas zależy jak się nim posługujemy i jak o niego dbamy.

Poniżej przedstawiamy garść językowych ciekawostek:

• w Polsce tylko język polski ma status języka urzędowego.
• 95% Polek i Polaków posługuje się w kontaktach domowych językiem polskim. To 37 869 618 osób. Inne języki w kontaktach domowych są używane przez tylko 1 746 903 osób.
• najczęściej używanym językiem obcym w kontaktach domowych w Polsce jest język angielski – co po raz kolejny pokazuje, jak jest popularny, szczególnie jako międzynarodowe medium komunikacji.
• język kaszubski jest jedynym językiem regionalnym w Polsce. Uczą się go dzieci w szkołach i można z niego zdawać maturę. Jest uznany za osobny język m.in. dlatego że znacznie różni się od „tradycyjnej” polszczyzny i jest mniej zrozumiały. Kaszubi stworzyli nawet oddzielną gramatykę swojego języka, publikują w nim utwory literackie, podręczniki czy słowniki. Nawet na ulicach urzędowe szyldy instytucji regionalnych oraz lokalne powiadomienia mają dwie wersje językowe.
• język śląski nadal walczy o status języka regionalnego, choć posługuje się nim prawie pół miliona osób – więcej niż językiem kaszubskim. Śląski jest uznawany jako dialekt lub etnolekt (czyli odmiana języka, który określa tożsamość określonej grupy etnicznej).
• w Stanach Zjednoczonych istnieje gwara teksaska. Powstała jako odmiana gwary emigrantów ze Śląska, którzy wyjechali do Teksasu w XIX w. Jest używana do dziś. Można znaleźć w niej połączenia z jęz. angielskim, np. bejbik – dziecko, korn – kukurydza, turbacyjo – problem czy pluzmy / piczesy – brzoskwinie
• oprócz śląskiego w Polsce są również dialekty: mazowiecki, małopolski, wielkopolski oraz mieszane na wschodzie kraju, a także tzw. nowe dialekty mieszane na zachodzie i północy. Każdy z nich dzieli się na kilkadziesiąt gwar, np. gwara poznańska czy góralska.